پایان نامه بورس فلزات و اوراق بهادار تهران فایل ورد (word) دارای 121 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه بورس فلزات و اوراق بهادار تهران فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بورس فلزات و اوراق بهادار تهران فایل ورد (word)

     چکیده      
فصل اول : مقدمه
1-1- مقدمه   
فصل دوم : کلیات
2-1- بورس کالا چیست ؟    
2-2- اهمیت قانونی بورس های کالایی  
2-3- ابزارهای دادوستد پذیر در بورس کالا  
2-4- بورس کالا چه منافعی را به دنبال دارد ؟  
2-5- گروه های بهره مند از بورس  
2-6- ساختار بورس  
2-7- برنامه های در دست اقدام بانک  
2-8- انواع بورس       
2-9- روش برگزاری و تشکیل بورس اوراق بهادار   
فصل سوم : پذیرش اوراق در بورس
3-1- تعریف اوراق بهادار       
3-2- انواع اوراق بهادار  
3-3- پذیرش اوراق بهادار در بورس    
3-4- تعریف بورس اوراق بهادار    
3-5- علل پیدایش بورس اوراق بهادار    
3-6- سابقه ایجاد بورس در ایران    
3-7- عوامل مؤثر بر قیمت سهام    
3-8- نحوه قیمت گذاری سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس    
3-9- نحوه قیمت گذاری اولیه سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس    
3-10- محصول وابستگی ارزی دارد  
3-11- نظریه پرتفوی  
3-12- معنی پرتفولیو  
3-13- مدل مارکوتیز  
فصل چهارم : استراتژی سرمایه گذاری
4-1- استراتژی سرمایه گذاری  
4-2- تخصیص دارایی
4-3- کاهش ریسک نخستین اولویت بازار سرمایه  
4-4- زمان بندی بازار   
4-5- تعیین نوع مدیریت سرمایه گذاری  
4-6- انتخاب اوراق بهادار   
4-7- چرا شرکت ها متقاضی ورود به بورس هستند ؟   
4-8- سرمایه گذاری غیرمستقیم   
4-9- سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس   
4-10- تجربه دنیا  
4-11- ساختار پیشنهادی برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در ایران  
4-12- سهامداران در شرکت ها  
4-13- اساسنامه سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران     
4-14- نمونه اساسنامه شرکت های کارگزاری        
4-15- نمونه اساسنامه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران         
4-16- برنامه های سازمان بورس اوراق بهادار تهران      
فصل پنجم : تحولات در بازارهای اوراق
5-1- بورس های کالایی در جهان  
5-2- تاریخچه اوراق بهادار در ایران  
5-3- تحول در بازارهای اوراق بهادار 
5-4- بورس جهانی (GEX)   
5-5- بورس منطقه ای (REX)   
5-6- بورس چند منظوره (DEX)  
5-7- افزایش قیمت نفت چه تأثیری بر رشد صنایع حاضر در بورس دارد؟  
5-8- گزارش عملکرد معاملاتی تجمعی بورس فلزات از ابتدای تأسیس تاکنون   
5-9- معاملات تجمعی بورس فلزات
5-10- جدول میانگین هفته ها       
5-11- تجزیه و تحلیل قیمت ها  
فصل ششم : نتیجه گیری و پیشنهادات
6-1- نتیجه گیری       
منابع       

مقدمه

بخش مالی اقتصادی هر کشور تامین‌کننده منابع مالی و فعالیتهای حقیقی اقتصادی محسوب می‌شود که به دو بخش تقسیم می‌گردد

بازار پولی که عمدتا توسط نظام بانکی یک کشور اداره می‌شود که مهمترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است. بازار سرمایه که کارکرد اصلی آن تامین مالی بلند مدت مورد نیاز در فعالیت‌های تولیدی و خدماتی مولد می‌باشد

بورس یک نهاد سازمان یافته‌ای است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود و در کنار سایر موسسات و سازمانها ، وظایف چندگانه‌ای را برعهده دارد

کارکردهای اساسی بورس مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن، شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و همچنین یکی از کارکردهای مهم آن جمع آوری سرمایه‌ها و پس اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز فعالیتهای اقتصادی است

تاریخچه تاسیس اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند بر می‌گردد. اما بورس به صورت مدون از دو قرن پیش شروع به فعالیت کرده است در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از ابزارهای الکترونیکی بیشتر معاملات در بورس از طریق رایانه صورت می‌گیرد

مهمترین مامویت بورس کالایی بر اساس گزارشات آنکتاد کمک به ساماندهی و اصلاح ساختار بازار محصولات بخش کشاورزی از طریق شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، توزیع ریسک و سیالیت در معاملات و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز فعالان بخش کشاورزی از طریق توسعه بازار سرمایه است که اولی در کشورهای درحال توسعه و دومی در کشورهای پیشرفته و صنعتی ملاک عمل قرار می‌گیرد

 بورس کالا چیست ؟

بورس کالا (Commodity Exchamge) یک بازار متشکل و سازمان یافته‌ای است که بطور منظم کالای معینی با ساز و کاری خاص مورد معامله قرار می‌گیرند . امروزه طبقه‌بندی‌های متعددی برای یک بورس کالایی وجود دارد. اما گسترش بازارهای بخش مالی و حقیقی اقتصاد سبب شده چندین نوع از بررسیها در قالب یک تشکل متمرکز قرار داشته باشند. عموما بورس‌های کالایی را در مقابل بورس‌های اوراق بهادار و بورس‌های اسعار تعریف می‌کنند. به عبارتی هر آن چیزی که در زمینه : 1- فلزات و مواد معدنی ( کانی ها ) ، 2- انرژی و 3- محصولات کشاورزی مورد مبادله قرار می‌گیرد در زمره بورس کالایی می‌گنجد

اهمیت قانونی بورس‌های کالایی

تا قبل از تصویب برنامه سوم، کشور ما برای راه اندازی بورسهای کالا با خلاء قانونی مواجه بود، تا اینکه دست‌اندرکاران تدوین لایحه و قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران به تدوین و تصویب قانونی اقدام نمودند که شروع یک سری تحولات با اهمیت اقتصادی را در عرصه مبادلات بازار ایفا خواهد نمود در ذیل به متن قانون در برنامه سوم توسعه اشاره می‌شود

الف) نسبت به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور در چارچوب قانون بورس بر اقدام کند

ب) تمهیدات قانون لازم جهت قابل معامله نمودن سایر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار، علاوه بر موارد مندرج در بند (2) ماده (1) قانون تاسیس بورس اوراق بهادار مصوب 27/2/1345 را فراهم کند

ج: نسبت به ایجاد بورس کالا با همکاری دستگاه‌های ذیربط اقدام نماید

در ادامه آن ماده 113 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت وزارت جهاد کشاورزی را موظف نمود نسبت به راه‌اندازی بورس محصولات کشاورزی اقدام نماید و این قانون از ابتدای سال 1381 لازم الاجراء بود

ابزارهای داد و ستدپذیر در بورس کالا

مهم‌ترین ابزار مشقه مورد استفاده در بورس کالا، قراردادهای آتی (Contract futures) و قرارداد اختیار معامله (Contract Option) است. در یک قرارداد آتی که بین خریدار و فروشنده با واسطه‌گری شرکت‌های کارگزاری منعقد می‌گردد نوع کالای مورد معامله، تاریخی که کالا تحویل می‌شود، قیمت، مقدار، مشخصات کالا از قبیل نوع استاندارد، شاخص‌ها و ; نوشته می‌شود. در قراردادهای اختیار معامله (برگ اختیار معامله یک نوع اوراق بهادار است) دارنده آن حق دارد، کالا یا اوراق بهادار خاصی (مثل سهم شرکت‌ها ) را ظرف مدت معینی به قیمت توافقی، معامله کند. برگهای اختیار معامله به دو دسته تقسیم می‌شوند

1- برگ اختیار خرید : دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بخرد

2- برگ اختیار فروش : دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بفروشد. البته در یک بورس کالایی نوظهور و یا شرایط خاص کالا می‌توان به صورت حراج حضوری و معاملات نقدی مبادله کالا را انجام داد

بورس کالا چه منافعی را به دنبال دارد؟

شفافیت بازار : منظور شفافیت اطلاعات قیمت در بازار است. تصحیح ساختار بازار، منظور استفاده از بازار رقابتی است

استاندارد کردن : افزایش کیفیت کالاهای کشاورزی

برخورداری تولیدکنندگان و تجار کالاهای کشاورزی از مزایای مرتب بر قوانین و مقررات حاکم بر بورس

افزایش کارآیی بازاریابی یا بهبود شبکه توزیع و کاهش حاشیه بازاریابی

تغییر الگوی کشت و افزایش توان تولیدی و توان صادراتی

افزایش اشتغال در بخش کشاورزی

گروه‌های بهره‌مند از بورس

استفاده از بورس در انحصار گروهی خاص در جامعه نمی‌باشد تمام افراد می‌توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم از بورس استفاده نمایند گروه‌های اجتماعی که در بورس فعالیت دارند عبارتند از

تولیدکنندگان

کارگزاران

صاحبان صنایع فرآوری و تبدیل

تجار

مبادله‌گران تضمینی

دلالان و واسطه‌ها

بازارسازان

اشخاص عادی و کسانی که مایلند پس‌اندازهای خود را در این بازار به کار اندازند

ساختار بورس

بورس زیر نظر نهاد واحد نظارتی که معمولا سیاست‌های آن توسط بالاترین مراجع ذیربط دولتی درهر کشوراعمال می‌گردد که با حضور و مشارکت فعال بخش خصوصی ایجاد می‌شود و اتاق پایاپای که تضمین و تسویه قراردادها را بر عهده دارد از جمله مهم‌ترین بخش‌های آن محسوب می‌شود. فعالیت می‌کند علاوه برآن واحد نظارت داخلی (در داخل بورس) هیات بازرسین و داوری ارکان اصلی ساختار بورس را تشکیل می‌دهند

برنامه‌های در دست اقدام بانک

اهم طرح‌های در دست اجرا و در حال مطالعه این بانک عبارتند از

تلاش در جهت فرهنگ‌سازی و آشنایی فعالان بخش کشاورزی با مقوله بورس
· تلاش در جهت فراگیر شدن بورس کشاورزی در سراسر کشور (گسترش جغرافیایی) و امکان حضور همه گروه‌های بهره‌مند از طریق شبکه گسترده شعب بانک
· تلاش در جهت جاری شدن مزایای بورس در تمامی سطوح و لایه‌های فعالان بازار و بازیگران عرصه تولید، توزیع و مصرف و تحقق اهداف اصلی بورس کشاورزی
اعطای خطوط اعتباری به کارگزاران در جهت بازسازی در بورس کشاورزی
تلاش برای گسترش موضوعی بورس و پذیرش تولیدات یا محصولات سایر زیر بخش کشاورزی در بورس
· روشهای تامین مالی خرد برای بهره‌برداران کوچک و برقراری امکاناتی جهت حضور این قشر عظیم از جامعه بهره‌برداران چند میلیونی بخش کشاورزی با استفاده از ابزارهای متعدد نظیر تبدیل کردن قرارداد تسهیلات اعطایی سلف به کشاورزان به معاملات بورسی
· تلاش برای حضور مشتریان این بانک در بورس کشاورزی که زمینه فعالیت‌شان کالای بورسی است و برقراری امتیازات و تشویق‌های خاص برای این گروه

انواع بورس

بطور کلی در حال حاضر تالارهای بورس به سه دسته تقسیم می شوند

1- بورس کالا : بازار منظمی است که در  آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می گیرد.مانندبورس طلای نیویورک یا بورس پشم استرالیا

2- بورس اسعار: در این بازار پول کشورهای مختلف (ارز)مورد معامله قرار می گیرد. معاملات ارزی بر اساس نوسانات بهای پولهای مختلف در مقابل یکدیگر صورت می گیرد

3-بورس اوراق بهادار: در این بازار اورق بهادار مورد معامله واقع می شود

روش برگزاری و تشکیل بورس اوراق بهادار

به سه طریق بورس های بهادارممکن است تشکیل شوند

1- روش آزاد

از ویژگیهای این روش این است که افراد درتشکیل بورس آزادندخودشان مقررات مربوط به خرید وفروش را تنظیم نمایند و دولت نیز درکارآنان مداخله نمی کند . این روش درصورتی که تشکیل دهندگان بورس از اخلاق قوی برخوردار نباشند ممکن است تقلب و خدعه و نیرنگ را در معاملات بورس رواج دهد. نظر باینکه این روش در انگلستان پیاده شده است،آنرا طریقه انگلیسی تشکیل تالارهای بورس نیز می نامند . در بورس انگلستان که پایگاه آن در لندن می باشد، افرادی که قصد عضویت دارند براحتی نمی توانند وارد تشکیلات بورس لندن شوند مگر اینکه مورد بررسی و تحقیق دقیق قرار گیرند. به همین دلیل بورس لندن در رعایت امانت درمعاملات و پایداری در اصول خود مشهور است

2- روش دولتی

از ویژگیهای این بورس این است که تحت اشراف دولت بواسطه نمایندگانی که به منظور نظارت تعیین می کند قرار می گیرد (مانند بورس آلمان ) . نمایندگان دولتی مراقب عملیات بورس بوده و در تعیین قیمت مداخله می‌کنند.کما اینکه شروطی را برای انجام معاملات بورس تعیین می کنند که متعاملین موظف به رعایت آنها می‌باشند

با توجه به اینکه این طریقه در قاره اروپا معمول است ، به روش قاره ای معروف است . ایراد این روش این است که بدلیل مداخله دولت در وضع برخی قیود و شروط گاهی موجب اشکالاتی در امر معاملات بورس می گردد

3-روش مختلط

از خصوصیات این طریقه این است که کارگزاران بورس را دولت همانگونه که در بورس اوراق بهادار در فرانسه معمول است تعیین می نماید ، لکن افراد در مبادرت به عملیات خرید و فروش مانند بورس انگلستان آزادند . در واقع دخالت دولت صرفا به منظور جلوگیری از تبانی و تقلب و خدعه در امر بورس می باشد و بگونه ای است که در حرکت معاملات بورس وقفه یا مانعی ایجاد نمی کند. بنظر می رسد این روش برتر از دو روش دیگر است

تعریف اوراق بهادار

اوراق بهادار ابزار مالی قابل معامله ای هستند که به دارنده آن حق مشخصی بر دارایی های معینی می دهند . اوراق بهادار در واقع مشخص بستانکاری یا مالکیت بسته به این که این اوراق از نوع اوراق قرضه باشند یا سهم می باشند

انواع اوراق بهادار

الف)سهام شرکتهای سهامی،اوراق قابل معامله ای هستند که هر یک از آنها نماینده تعدادی سهام است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد(ماده 24لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب24/12/247) . اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده وحاوی نکات ذیل باشد

1-نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت ها

2-مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن

3-تعیین نوع سهام

4-مبلغ اسمی مهم ومقدارپرداخت شده آن به حروف و به اعداد

5-تعداد سهامی که هرورقه نماینده آن است

ب) اوراق قرضه ، نیز اوراق قابل معامله ای هستند که هر ورقه معرف مبلغ وام است با بهره معین که تمامی آن یا اجزاء آن در موعد یا مواعد معینی باید مستردگردد. البته برای اوراق قرضه ممکن است علاوه بر بهره حقوق دیگری نیز شناخته شود

اوراق قرضه دارای انواع مختلفی همچون اوراق قرضه معمولی (debenture )یا اوراق قرضه رهنی(mortgage ) و یا اوراق قرضه درآمدی(income bonds )می باشد

ج) اسناد خزانه ، اوراق بهادار بی نام و کوتاه مدتی هستندکه برای تامین احتیاجات مالی خزانه داری کل در جریان سال مالی انتشار می یابند. این اوراق در هنگام فروش به مبلغی پایین تر از مبلغ اسمی خود بفروش می رسند که دارنده در سر رسید همان مبلغ اسمی را دریافت می کند

د) اوراق مشارکت ،که اوراق بهادار با نام و بی نام می باشند بمنظور مشارکت عمومی مردم را دراجرای طرحهای عمرانی انتفاعی دولت وطرحهای سودآورتولیدی و خدماتی دولت و شرکتهای دولتی وشهرداری و موسسات و شرکتهای وابسته به دستگاههای مذکور و همچنین شرکتهای سهامی عام و خاص وشرکتهای تولیدی صادر می‌شود

پذیرش اوراق بهادار در بورس

بمنظور پذیرش اوراق بهادار در بورس و قید آن در جدول قیمتهای رسمی این اوراق باید حائز شرایط معینی که سازمان کارگزاران بورس تعیین می نمایند باشند . مثلا برای پذیرش سهام شرکت ها در بورس تهران می بایستی شرکت صادر کننده سهم در ایران به ثبت رسیده و دارای تابعیت ایرانی باشد و در زمره شرکت های سهامی عام باشد که سرمایه پرداخت شده آن از یکصد میلیون کمتر نباشد. و نیز تعداد سهامداران آن از یکصد شخص اعم از حقیقی و حقوقی کمتر نباشد (به استثنای شرکتهایی که بیش از 50 درصد سهام آنها متعلق به دولت شرکتها و مؤسسات دولتی و بانکها میباشد)

تعریف بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت ها یا اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی، انجام می شود . مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمایت قانون از صاحبان پس اندازها و سرمایه های راکد و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است . بورس اوراق بهادار، از سویی مرکز جمع آوری پس اندازها و نقدینگی بخش خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلندمدت است و از سویی دیگر، مرجع رسمی و مطمئنی است که دارندگان پس‌اندازهای راکد ، می توانند محل نسبتاً مناسب و ایمن سرمایه گذاری را جستجو و وجوه مازاد خود را برای سرمایه گذاری در شرکت ها به کار انداخته و یا با خرید اوراق قرضه دولت ها و شرکت های معتبر، از سود معین و تضمین شده ای برخوردار شوند.به عبارت دیگر بورس اوراق بهادار به بازاری اطلاق می شود که از یک سو عرضه‌کنندگان (اعم از بخش دولتی و خصوصی) سهام اوراق بهادار خود را در آنجا به معرض فروش می گذارند و از سویی دیگر خریداران و متقاضیان برای خرید سهام و اوراق بهادار با آن ارتباط برقرار می کند یک سازمان متشکل از طریق کادر تخصصی خود اطلاعات موردنیاز عرضه کنندگان سرمایه را در اختیار آنان قرار داده و ایشان نیز با حصول اطمینان از فضای حاکم بر بازار یاد شده از حیث مسایل قانونی و تشکیلاتی مبادرت به انجام فعالیت موردنظر خود در هر زمینه دلخواه در این بازار می کنند به عبارتی بازار سرمایه جریان پول از سوی پس‌اندازکنندگان و سپرده گذاران به طرف سرمایه گذاران را برقرار می کند

بورس کالا بازار متشکل و سازمان یافته ای است که تعداد زیادی از عرضه کنندگان ، کالا یا متاع خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارگذاران آن بازار ، برای خریداران ابتیاع می‌شود . مانند بورس طلا ، بورس فولاد ، بورس گندم ، و; . بورس کالا در سطح بین الملل بیشتر در مورد کالاهای استراتژیک تشکیل می شود

در بازرگانی داخلی ایران ، اصطلاح ” بورس کالا ” به بازار های اختصاصی کالاهای سرمایه ای ، واسطه ای یا مصرفی اطلاق میگردد که از نظر جغرافیایی در یک محدوده معین واقع شده و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی یا خرده فروشی آن کالای خاص را در بر داشته باشد. مانند بورس فرش در بازار تهران ، بورس ابزار ، یراق و ;

علل پیدایش بورس اوراق بهادار

پیدایش بورس در دنیا با دو پدیده دیگر ؛ یکی پیدایش شرکتهای سهامی با مسئولیت محدود و دیگری پیدایش شرکتهای سهامی عام نیز مرتبط است

در گذشته ، بازرگانان خطر کرده و ضرر دیده ، به دنبال ساز و کاری بودند تا ضرر و خسارت احتمالی را با شریک یا شرکتهای فرضی تسهیم نمایند و تنها فرمول ممکن، ایجاد یا تاسیس یک شرکت سهامی با چند نفر شریک و سهامی متفاوت یا مساوی و مسئولیتی در حدود سرمایه پرداخت شده یا سهام خریداری شده بود. این فرمول ابتدا در سال 1553 میلادی در کشور روسیه تزاری و برای ایجاد شرکت بوجود آمد که قرار بود کالاهای آن از شمال اروپا راهی شرق آسیا و چین شود و لازم نباشد آفریقا را دور بزند . سرمایه لازم برای انجام عملیات این شرکت توسط عده معدودی از تجار تأمین شد و هر تاجر به نسبت آورده خویش در سود یا زیان آورده خویش شریک بود .  فرم تکامل یافته این نحوه مشارکت در سال 1602 میلادی و با تاسیس اولین شرکت سهامی عام در دنیا ، به نام کمپانی هند شرقی در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد. در حقیقت این کمپانی استعماری برای انجام مقاصد سیاسی خود نه تنها ریسک را تسهیم کرده بود بلکه با جمع آوری نقدینگی از مردم ، این عملیات را با سرمایه آنان انجام می داد و خود فقط هزینه سرمایه را می پرداخت

بعدها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و لزوم ارتباط هر چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه ها ، مراکزی به وجود آمد که در آن دارندگان سرمایه و متقاضیان استفاده از نقدینگی مردم با یکدیگر تماس یافته و با دادوستدهای مالی به منظور رفع احتیاجات بلند مدت یکدیگر ، بازار سرمایه را بوجود آوردند

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورسی اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم در شهر بروژ بلژیک می‌زیست . صرافان شهر در مقابل خانه او گرد می آمدند و به دادوستد کالا و پول و اوراق بهادار می پرداختند

نام او بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد ، که محل دادوستد پول و کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است

تشکیل اولین بورس اوراق بهادار در جهان ، در سال 1460 روی داد . دراین سال در شهر آنورس بلژیک که موقعیت تجاری قابل ملاحظه ای داشت ، اولین بازار متشکل سرمایه به وجود آمده است

این پیشینه تاریخی بی شباهت به سابقه ایجاد بانک نیست ، زیرا در آن مورد نیز ، افرادی جهت مبادلات پولی روی نیمکت های میدان های قدیمی و سنتی اروپا می نشستند ، به همین دلیل بعدها نام بانک از همان لغت “بنک” به معنی نیمکت اخذ شده است . ایجاد بانک و بورس هر دو در نتیجه و مهارت انسان و نیاز به مکانیسم های تسهیل کننده بوده است

رشد بورس سهام و جا افتادن آن در عملیات تجاری و اقتصادی ، با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن قاره از کشاورزی به صنعتی همراه بوده است. نکته قابل توجه آنکه درست در هنگام جهش معاملات بورس و پا گرفتن آن ، دول اروپایی مانند انگلستان ، آلمان و سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند و قبل از اینکه امنیت سرمایه گذاری به خطر افتد و موجباتی فراهم شود که صاحبان پس اندازهای کوچک ، صنایع نوپای اروپایی را از موهبت مشارکت خود محروم نماید ، ضمانت اجرا قانونی وضع شد تا از هر گونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام ، جلوگیری گردد

اولین بورس معتبر دنیا، اوایل قرن هفدهم در شهر آمستردام تشکیل گردید و کمپانی معروف استعماری هند شرقی سهام خود را در آن بورس عرضه نمود. بورس آمستردام امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بین‌المللی است

دومین بورس معتبر دنیا، بورس لندن بود که از سال 1801 میلادی با انتشار 4000 سهم 50 پوندی به مبلغ 200 هزار پوند و با عضویت 500 نفر افتتاح گردید و آغاز به کار نمود . از ابتدای امر ، در بورس لندن ، اوراق بهادار خارجی و داخلی مورد داد و ستد قرار می گرفته است

بورس نیویورک در اواخر قرن نوزدهم تأسیس شده و با وجود رقیب دیگری به نام بورس امریکن، از نظر حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه در امریکا، در مقام اول قرار دارد

گرچه تا قبل از تأسیس بورس نیویورک ، اوراق قرضه و سهام شرکتها توسط دلالان و بازرگانان حرفه ای مورد داد و ستد قرار می گرفت ، اما در سال 1792 ، بیست و چهار نفر از واسطه های خرید و فروش سهام تصمیم گرفتند با انتخاب محل معینی در آنجا مستقر شده و موجباتی را فراهم آوردند تا متقاضیان خرید سهام شرکتها یا فروشندگان اوراق قرضه به آنجا مراجعه نمایند

در آمریکا اولین محل شناخته شده به عنوان بورس اوراق بهادار در نیویورک و در محوطه ای در زیر سایه ی درخت نارون بزرگی در خیابان ” وال استریت ” بود که بعدها به قهوه خانه ای در نزدیکی همان محل انتقال یافت

بورس وال استریت با جمع آوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان (کارگزاران) و گسترش عملیات ، تقویت شد و به مجتمع تجاری عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام بورس سهام نیویورک رسما به ثبت رسید. در حال حاضر تعداد کارگزاران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ می گردد

سایر بورسهای سهام در امریکا را می توان در بوستون ، لوس آنجلس ، شیکاگو ، فیلادلفیا ، بالتیمور ، سالت لیک سیتی ، دیترویت ، پیتسبورگ ، سین سیناتی ، میدوست و چند شهر دیگر نام برد

بورس نیویورک در حال حاضر 1995 بزرگترین بازار سرمایه دنیاست . در ژاپن چندین بورس فعال و معتبر دیگر نیز وجود دارد . بورسها و بانکها در ژاپن ارتباط درونی پویایی دارند . بی مناسبت نیست اشاره شود که 9 بانک از 10 بانک بزرگ دنیا به ژاپن تعلق دارد و از حدود 120 میلیون نفر ژاپنی ، 27 میلیون نفر سهام دار شرکتهای تولیدی و صنعتی هستند

در آمریکا از حدود 250 میلیون نفر جمعیت آن کشور, 55 میلیون نفر سهام دار بورس و در انگلستان از حدود 50 میلیون نفر جمعیت کشور, 21 میلیون نفر سهام دار بورس هستند. بورسهای معتبر و مشهور دیگری نیز در دنیا وجود دارد که سابقه وجودی آنها به قرون گذشته می رسد ، اما به منظور خودداری از زیاده گویی فقط به ذکر اسامی آنها مبادرت می شود ، از جمله : بوکرس زوریخ ، فرانکفورت ، وین ، لوگزامبورک و ;

درحال حاضر در اغلب کشورهای دنیا ، تشکیلات بورس وجود دارد و فدراسیون بورسهای جهان نیز با 36 عضو وابسته و پیوسته به عنوان یک سازمان هماهنگ کننده بین المللی نسبت به همکاری و تشریک مساعی بین بورسها ، تهیه و ابلاغ ضوابط عملیاتی ، حفاظت از منافع و حقوق صاحبان سهام و توسعه بازار سرمایه ، فعالیت می نماید

سابقه ایجاد بورس در ایران

به دنبال تحولات اقتصادی و اجتماعی دهه1340 و با توجه به ارتباط گسترده سیاسی و اقتصادی ایران آن دوره با نظام اقتصاد و سرمایه داری غربی ، بورس ایران به عنوان یکی از ابزارهای استراتژی وابستگی به غرب متولد شد

دول سرمایه گذاری غرب گر چه برای عملیات سوداگرانه خود در ایران نیازی به شریک نداشتند ولی گردآوری سرمایه های کوچک محمل هایی را می آفرید تا آن سرمایه گذاریها وابسته به مردم و بومی جلوه داده شود و استعمارگران غربی بتوانند در پوشش “مشارکت” ، صنایع مونتاژ و تکنولوژی های عقب مانده صادراتی خود را در ایران مستقر نمایند . دهه 1340 با وجود تبلیغات دولتی آن عصر دهه صنعتی شدن نام گرفته بود ، گرچه تا دهه 1350 و هم زمان با افزایش قابل توجه درآمدهای نفتی که منجر به تجدیدنظر برنامه عمرانی پنجم (1356- 1352) شد ، ایران صنعتی نشد

در واقع شرایط فرهنگی و سنتی و قدرت انگیزه های سوداگری در افراد در آوان معرفی بورس اوراق بهادار به جامعه به نحوی بود که کمتر سرمایه گذاری قبول خطر می کرد و تقریباً دو سال طول کشید تا قانون تأسیس بورس اوراق بهادار مصوب اردیبهشت 1345 به فعالیت درآمد و سپس بورس تهران تأسیس گردید

فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال 1315 برمی گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار به ایران آمدند اما مطالعات آن دو با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف گردید . پس از کودتای 28 مرداد 1332 مجدداً در سال 1333، ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول گردید. این گروه، پس از 12 سال تحقیق و بررسی در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال داشتند . این لایجه در اردیبهشت ماه سال 1345 تصویب شد اما به دلیل عدم آمادگی محافل صنعتی و بازرگانی در بورس تهران با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس ؛ بهمن ماه سال 1346 فعالیت خود را آغاز نمود

مطالعه سابقه ایجاد بورس در ایران را باید طی 3 مرحله متمایز زیر انجام داد

مرحله اول : از آغاز تا پیروزی انقلاب اسلامی

مرحله دوم : از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال

مرحله سوم : از زمان احیای بورس (1368) تا کنون

 عوامل مؤثر بر قیمت سهام

عوامل بیرونی

آن دسته از رویدادها ، وقایع و تصمیماتی هستند که در خارج از شرکتها رخ داده و از کنترل مدیریت خارج اند . این به دسته های : الف) عوامل اقتصادی ، ب) عوامل سیاسی و نظامی و ; تقسیم بندی می شوند

الف) عوامل اقتصادی

رشد و رکود اقتصادی کشورها از جمله عواملی هستند که می توانند سهام شرکتها را تحت تأثیر قرار دهند . اگر انتظار رود که کشور برای مدتی طولانی دارای رشد مناسبی خواهد بود طبعاً قیمت سهام تحت تأثیر قرار گرفته و افزایش خواهد یافت چرا که در شرایط رشد انتظار می رود که بازده سرمایه گذاری در سهام شرکت های دارای رشد، بیش از سایر سرمایه گذاری ها باشد و به عکس در زمانی که انتظار می رود رکود اقتصاد کشور حاکم شود ، بازار سهام نیز دچار رکود خواهد گردید و سرمایه گذاران بیشتر تمایل به سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت خواهند داشت و سرمایه گذاری در سهام عادی کاهش خواهد یافت . عوامل اقتصادی مؤثر بر قیمت سهام عبارتند از

1- نرخ تورم

2- نرخ بهره در بازار

3- نرخ مالیات بر سود سهام

4- سیاست انقباضی بانک ها

5- وجود ابزارهای حمایتی در بورس اوراق بهادار

ب) عوامل سیاسی و نظامی

در مجموع ثابت شده که یکی از ویژگی های بورس اوراق بهادار تأثیر فوری مسائلی سیاسی روی معاملات بورس است . به عنوان مثال احتمال به قدرت رسیدن یک جناح سیاسی تندرو که با دیدگاه های حاکم بر شرایط اقتصادی قبلی مخالف است یا ملی یا بخشی از دارایی های خصوصی ، قطع روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهایی که روابط اقتصادی تنگاتنگی با کشور دارند و مسائلی مثل جنگ و صلح از جمله عوامل مؤثر بر قیمت سهام به شمار می روند در شرایط جنگ و عدم وجود امنیت ، مردم همواره به دنبال حفظ جان و مال خود هستند به همین دلیل پس‌اندازهای خود را به صورت نقد و طلا و ارزهای معتبر نگه داری می کنند و به دنبال سرمایه گذاری و افزودن سرمایه های خود هستند

عوامل درونی

منظور از عوامل درونی ، عواملی هستند که در داخل شرکت بر قیمت سهام تأثیر می گذارند و یا تصمیماتی که در داخل شرکت گرفته می شوند و بر قیمت سهام تأثیر می گذارند

این عوامل عبارتند از

1- عایدی هر سهام

2- نسبت قیمت سهام در گذشته

3- روند قیمت سهام در گذشته

4- دارایی ها و نرخ بازده آن

5- نرخ هزینه سرمایه

6- افزایش سرمایه

7- مزایای پرداختی

8- جریان نقدینگی

9- مدیریت

10- تقاضا برای محصول شرکت

11- امتیاز ویژه

12- طرح های توسعه

13- درآمد حاصل از سرمایه

نحوه قیمت گذاری سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس